El Canto de los pájaros
Clément JANEQUIN
(v. 1485-1558)
Texto
Reveillez vous, coeurs endormis
Le dieu d’amour vous sonne.
A ce premier jour de may,
Oyseaulx feront merveillez,
Pour vous mettre hors d’esmay
Destoupez vos oreilles.
Et farirariron (etc…)
Vous serez tous en ioye mis,
Car la saison est bonne.
Vous orrez, à mon advis,
Une dulce musique
Que fera le roy mauvis (le merle aussi)
D’une voix autentique.
Ty, ty, pyty. (etc…)
Rire et gaudir c’es mon devis,
Chacun s’i habandonne.
Rossignol du boys ioly,
A qui le voix resonne,
Pour vous mettre hors d’ennuy
Vostre gorge iargonne:
Frian, frian, frian (etc…)
Fuiez, regrez, pleurs et souci,
Car la saison l’ordonne.
Ariere maistre coucou,
Sortez de no chapitre.
Chacun vous donne au bibou,
Car vous n’estes q’un traistre.
Coucou, coucou (etc…)
Par traison en chacun nid,
Pondez sans qu’on vous sonne.
Reveillez vous, coeurs endormis,
Le dieu d’amours vous sonne.
Sobre algunas palabras:
Stournel: en francés actual, al estornino se le dice sansonnet, no stournel. Aparece después en la propia chançon, luego no tiene mucho sentido que estuviésemos hablando de la misma ave. Por otro lado, en un antiguo diccionario de arte y ciencias (Terreros y Pando, 1788) encontré la voz francesa “estorneau” traducida como “tordo” (si bien cabe señalar que con “tordo” nos podemos estar refiriendo a muchos tipos de pájaros).
Petit mignon: Se suele traducir como “lindo”, “mono”, “tierno”, “pequeñín”… pero aquí el contexto parecía implicar a otra ave. Pensé en el pato miñon, pero en ningún momento de la partitura se canta “cuac». Descubrí entonces un pequeño pájaro llamado en francés “troglodyte mignon”, el chochín en castellano. Y resulta que su canto, descrito como potente y melodioso, es descrito en la Wikipedia francesa con la grafía “trrr”, o “tic”. La primera aparece con claridad, la segunda podría ser el “ticun” o el “ty”.
Saint Robin: hay muchas teorías sobre cómo interpretar a este “Robín”. Puede ser una alusión a alguna especie de “ladronzuelo”. He he optado por imaginar que se podría estar refiriendo al petirrojo a través del “robin” inglés. En francés se dice rougegorge, pero Robin Hood es una leyenda británica conocida en Europa desde la Edad Media.
Saint Caquette: caquet es cloqueo, luego podríamos identificar a santa “Cloqueta” como a la gallina clueca.
Fouquet: se escucha solo un momento en plena hecatombe onomatopéyica, pero el caso es que fouquet es sinónimo de hirondelle de mer, esto es, de golondrina de mar (o charrán en español).
fuente: eduplanetamusical.es